Zarządzanie operacyjne a zarządzanie strategiczne. Sprzeczne czy komplementarne sposoby kierowania organizacją?
Według definicji zarządzanie to ogólny zakres działań, procesów i decyzji, których zastosowanie w odniesieniu do zasobów, osób, kapitału lub organizacji ma zapewnić warunki do efektywnego ich funkcjonowania prowadzącego do osiągnięcia postawionych celów. Uwaga! Nie mylić z rządzeniem. Dobrze zarządzane przedsiębiorstwo ma niewiele wspólnego z rządami autorytarnymi. To nie monarchia. Nie jest też jednak demokracją, a na pewno nie powinno być anarchią. Czym więc jest dobre i przede wszystkim efektywne zarządzanie? Połączeniem zarządzania operacyjnego i strategicznego. Czym są oba rodzaje zarządzania, czemu są niezbędne w organizacji oraz jak się uzupełniają, dowiesz się z poniższego artykułu.
|
KOMPLEKSOWĄ WIEDZĘ NA TEMAT ZARZĄDZANIA UZYSKASZ NA SZKOLENIU: |
Co to jest zarządzanie operacyjne?
Zarządzanie operacyjne odnosi się do konkretnych operacji – bieżących zadań i projektów, które realizowane są w codziennej pracy organizacji. Jego głównym celem jest koordynacja i współdziałanie w ramach procesów strategii. Dzięki niemu powstaje produkt czy usługa określonej jakości, którą możemy regularnie dostarczać klientowi. Można powiedzieć, że zarządzanie operacyjne odnosi się do tego, co „tu i teraz”.
Istotą zarządzania operacyjnego jest zbieranie i analiza informacji, a na tej podstawie podejmowanie decyzji niezbędnych dla codziennej realizacji celów przedsiębiorstwa. Plan operacyjny i jego cele odnoszą się do zadań poszczególnych zespołów. Powinien być on spójny ze strategią firmy i wspierać jej realizację.
Co to jest zarządzanie strategiczne?
Zarządzanie strategiczne, jak sama nazwa wskazuje, polega na budowaniu strategii organizacji. Strategia jest długofalowym planem działania, zwykle obejmuje najbliższe kilka lat (najczęściej od 3 do 5). Uwzględnia ono cele oraz sposoby ich osiągnięcia. Są to jednak sposoby bardziej ogólne niż w przypadku zarządzania operacyjnego.
Niekiedy używa się zamiennie pojęcia planowania strategicznego, jednak jest to nieco mylące. Samo planowanie jest jedynie elementem zarządzania strategicznego i na nic się zda bez pozostałych składowych. Są nimi: sposoby wdrażania planu, regularna ocena efektywności wdrażania, a także zmian w otoczeniu, które mogą wymagać dokonania modyfikacji w planie oraz wyciąganie wniosków i odpowiednie reagowanie na nie.
Ważnym aspektem zarządzania strategicznego w przedsiębiorstwie jest modyfikowanie metod i celów na podstawie zmieniających się warunków zewnętrznych. Wymaga to od osoby zarządzającej czujności i elastyczności. Jest to szczególnie istotne w dzisiejszych czasach, które – jak nigdy wcześniej – są zmienne, niepewne i zaskakujące.
Zarządzanie strategiczne i zarządzanie operacyjne – różnice
Tym, co różnicuje dwa typy zarządzania jest przede wszystkim perspektywa czasowa. Zarządzanie strategiczne uwzględnia długą perspektywę czasową, tymczasem zarządzanie operacyjne skupia się na najbliższej przyszłości, głównie na bieżących zadaniach i projektach.
Choć oba typy zarządzania ostatecznie zmierzają do tego samego, zasadniczo różnią cię swoimi celami. Celem zarządzania strategicznego jest poszukiwanie kierunków rozwoju poprzez innowacje, podczas gdy zarządzanie operacyjne ma na celu zapewnienie płynności codziennych zadań realizowanych w ramach organizacji. Oba typy uwzględniają osiąganie celów. W pierwszym przypadku są to jednak cele długofalowe, strategiczne dla firmy. W drugim zaś są to cele krótkoterminowe związane z określonymi zadaniami czy projektami. Można powiedzieć, że w pewnym sensie „mniejsze” cele w zarządzaniu operacyjnym składają się na osiągnięcie „większych” celów założonych przez zarządzanie strategiczne i muszą być z nimi zgodne.
W prostych słowach można powiedzieć, że dzięki efektywnemu zarządzaniu operacyjnemu nasza organizacja na co dzień dobrze funkcjonuje: jest w stanie dostarczyć klientowi na czas odpowiedniej jakości produkt czy usługę. Dzięki efektywnemu zarządzaniu strategicznemu przedsiębiorstwo to jest w stanie przetrwać w zmiennych warunkach, wśród licznej konkurencji i nieustannie wzmacniać swoją przewagę konkurencyjną.
Zarządzanie operacyjne czy strategiczne – co jest ważniejsze?
Wiele osób kierujących organizacjami ma tendencję do skupiania się na zarządzaniu operacyjnym. Obejmuje ono bowiem sprawy bieżące, pilne, w tym zawsze niecierpiące zwłoki „gaszenie pożarów”. Przynosi ono także szybkie efekty. Celem zarządzania strategicznego jest tworzenie przyszłych rozwiązań, wymaga więc cierpliwości. To błąd, ponieważ oba rodzaje zarządzania są równie ważne dla efektywnego rozwoju organizacji.
Liderzy organizacji nastawionych na zarządzanie operacyjne argumentują niekiedy, że pozycja przedsiębiorstwa jest wystarczająco silna dzięki skupieniu się na bieżących zadaniach i nie jest konieczne wybieganie w przyszłość, tj. zarządzanie strategiczne. Powstaje jednak pytanie, czy po wdrożeniu zarządzania strategicznego, pozycja firmy nie będzie jeszcze silniejsza. Co więcej, biorąc pod uwagę zmienność otaczającej organizację rzeczywistości, nigdy nie mamy pewności, jak długo zarządzanie tego typu będzie skuteczne. Bez długofalowych planów, uwzględniających możliwe negatywne scenariusze, nie jesteśmy przygotowani na ewentualne trudności. Przygotowanie strategii i zarządzanie nią powinno stać się praktyką każdej firmy, która chce działać efektywnie, rozwijać się i stabilnie funkcjonować na rynku.
Strategia organizacji jest bardzo istotna dla jej funkcjonowania również dlatego, że stanowi ona swego rodzaju drogowskaz. W bieżącym zarządzaniu operacyjnym pojawiają się niekiedy problemy i wątpliwości co do sposobów ich rozwiązania. Z pomocą przychodzi wtedy strategia, która daje odpowiedź, jakimi wartościami i celami należy kierować się przy podejmowaniu decyzji.
Nie oznacza to jednak, że zarządzanie strategiczne jest jedynym i najlepszym sposobem zarządzania organizacją. Przeciwnie, nie może ono obyć się bez zarządzania operacyjnego. Zadaniem tego drugiego jest bowiem konkretyzacja i weryfikacja poszczególnych koncepcji i programów strategicznych. Te dwa typy zarządzania są komplementarne i efektywnie je wdrażając zyskujemy najwięcej.
Jak połączyć zarządzanie operacyjne i strategiczne?
Wdrożenie i połączenie zarządzania operacyjnego i strategicznego nie jest zadaniem łatwym, ale na pewno wartym wysiłku. W większości organizacji już na starcie funkcjonują oba typy zarządzania. Czasem bywa to jednak nieuświadomione, a przez to nie do końca skuteczne. Warto zarządzać procesami obu typów świadomie, by były one jak najbardziej efektywne dla firmy. Jak to zrobić, by czerpać z tego największe korzyści? Z pomocą przychodzą szkolenia i kursy menedżerskie. Temat ten omówimy na kompleksowym kursie menedżerskim, obejmującym 6 jednodniowych modułów.
Kurs menedżerski – cykl warsztatów doskonalenia kompetencji liderskich
Zarządzanie strategiczne i operacyjne to jeden z tematów poruszanych podczas kursu. W trakcie innych modułów omawiamy także zagadnienia takie, jak: zwiększenie świadomości swojej roli lidera, mocne strony i obszary do rozwoju w roli menedżera, delegowanie i egzekwowanie zadań, udzielanie informacji zwrotnej, budowanie postawy asertywnej, skuteczna komunikacja, motywowanie pracowników, zarządzanie relacjami w zespole, zarządzanie konfliktem w zespole, rozwiązywanie trudnych sytuacji w zespole.
