Bezpieczeństwo cybernetyczne w Polsce. Skuteczne zasady cyberbezpieczeństwa w firmach i instytucjach
W ostatnich latach kwestia bezpieczeństwa cybernetycznego nabiera szczególnego znaczenia. Polska, podobnie jak inne kraje, musi stawić czoła licznym wyzwaniom w tym obszarze. Poznaj najważniejsze rodzaje zagrożeń cybernetycznych oraz zasady, które pomogą Ci chronić bezpieczeństwo Twoje i Twojej organizacji.
Z tego artykułu dowiesz się:
- jakie są najpopularniejsze rodzaje cyberzagrożeń w Polsce,
- jaki jest stan cyberbezpieczeństwa w Polsce,
- jakie przepisy regulują wdrażanie zasad cyberbezpieczeństwa w firmach i instytucjach,
- jakie są podstawowe zasady cyberbezpieczeństwa
- jaki jest kluczowy czynnik w zapewnieniu bezpieczeństwa cybernetycznego organizacji.
Rodzaje zagrożeń cybernetycznych
Firmy i instytucje mierzą się z różnorodnymi zagrożeniami cybernetycznymi. Przestępcy stosują coraz bardziej zaawansowane i wyrafinowane metody. Jak podaje raport Barometr cyberbezpieczeństwa z lutego 2024, do najczęściej notowanych przez firmy zagrożeń należą:
- ataki phishingowe, które polegają na wyłudzaniu danych uwierzytelniających poprzez fałszywe wiadomości e-mail lub strony internetowe,
- wycieki danych za pośrednictwem złośliwego oprogramowania (malware),
- zaawansowane ukierunkowane ataki (advanced persistent threat, APT), czyli wielostopniowe, długotrwałe i złożone działania ukierunkowane przeciwko konkretnej firmie czy instytucji,
- wyciek danych w wyniku kradzieży lub zgubienia nośników czy urządzeń mobilnych,
- ataki typu „odmowa usługi” (denial of service, DoS/DDoS), które polegają na przeciążeniu serwerów, co prowadzi do czasowej niedostępności usług internetowych,
- podsłuchiwanie ruchu i ataki „człowiek pośrodku” (man in the middle, MitM), które polegają na podsłuchu i modyfikacji wiadomości przesyłanych pomiędzy dwiema stronami,
- ataki na sieci bezprzewodowe.
Warto również wspomnieć o zagrożeniach związanych z lukami w zabezpieczeniach oprogramowania oraz nieaktualizowanymi systemami, które także mogą być wykorzystywane przez cyberprzestępców do przeprowadzania ataków.
Cyberbezpieczeństwo w Polsce – statystyki
Cyberbezpieczeństwo to obszar, który z każdym rokiem nabiera w Polsce i na świecie coraz większego znaczenia. Jak wynika z Raportu o stanie bezpieczeństwa cyberprzestrzeni RP w 2023 roku, liczba incydentów cybernetycznych znacząco wzrosła w porównaniu do lat poprzednich.
W 2023 roku Zespół CSIRT GOV zarejestrował 322 656 zgłoszeń, z czego 43 785 zostało zakwalifikowanych jako rzeczywiste incydenty bezpieczeństwa. Wzrost ten odzwierciedla zarówno rosnącą aktywność cyberprzestępców, jak i większą świadomość organizacji oraz ich skłonność do raportowania takich zdarzeń.
Barometr cyberbezpieczeństwa wskazuje, że około 84% firm korzysta z usług zewnętrznych dostawców w zakresie ochrony danych i zarządzania cyberbezpieczeństwem, co jest wyrazem rosnącej potrzeby profesjonalizacji w tym obszarze.
Firmy oceniają także coraz lepiej poziom dojrzałości zabezpieczeń w organizacji. Pełną dojrzałość w obszarze bezpieczeństwa styku z siecią internet oraz ochrony przed złośliwym oprogramowaniem zadeklarowało odpowiednio 45 i 44% firm. Najsłabiej w tym kontekście wypada zarządzanie bezpieczeństwem urządzeń mobilnych (technologie MDM) – pełna dojrzałość dotyczy tu jedynie 18% firm.
Wdrożenie zasad cyberbezpieczeństwa a uregulowania prawne
Choć wiele firm – szczególnie małych i średnich przedsiębiorstw – nie zdaje sobie z tego sprawy, wdrożenie zasad cyberbezpieczeństwa nie jest tylko indywidualną decyzją o zapewnieniu organizacji bezpieczeństwa. Konieczność stosowania niektórych rozwiązań narzucają bowiem także polskie przepisy.
- Większość firm ma świadomość konieczności dostosowania się do wymagań RODO. Aż 85% z nich deklaruje, że RODO stanowi najważniejszy aspekt zewnętrznych wymagań.
- Kolejnym priorytetowym standardem zgodności IT i ochrony prywatności danych jest ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (UoKSC) (59%).
- Dalej uplasowało się rozporządzenie w sprawie poszanowania życia prywatnego i ochrony danych osobowych (ePrivacy) (50%).
- 30% i mniej firm bierze pod uwagę: NIS2 (Dyrektywa w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa w UE), HIPAA (Ustawa o przenośności i odpowiedzialności w ubezpieczeniach zdrowotnych), DORA (Rozporządzenie w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej) oraz AI Act (Rozporządzenie dotyczące sztucznej inteligencji).
Podstawowe zasady cyberbezpieczeństwa
Aby skutecznie chronić się przed zagrożeniami cybernetycznymi, firmy i instytucje powinny wdrożyć odpowiednie zasady cyberbezpieczeństwa.
Regularne aktualizacje oprogramowania
Jak wskazano w wymienionych raportach, wiele zagrożeń wynika z wykorzystania luk w zabezpieczeniach przestarzałego oprogramowania. Regularne aktualizacje są kluczowe dla minimalizowania ryzyka ataków.
Szkolenie pracowników
Pracownicy są często najsłabszym ogniwem w łańcuchu zabezpieczeń. Dlatego niezwykle ważne jest regularne szkolenie personelu na temat rozpoznawania prób phishingu oraz innych zagrożeń cybernetycznych.
Silne hasła i uwierzytelnianie wieloskładnikowe
Zasady cyberbezpieczeństwa powinny obejmować stosowanie silnych haseł oraz wdrożenie uwierzytelniania wieloskładnikowego (MFA), co znacząco utrudnia nieautoryzowany dostęp do systemów.
Backup danych
Regularne tworzenie kopii zapasowych danych jest jednym z fundamentów skutecznej ochrony przed atakami ransomware oraz innymi incydentami, które mogą prowadzić do utraty danych.
Monitorowanie i audyty
Systematyczne monitorowanie ruchu sieciowego oraz przeprowadzanie audytów bezpieczeństwa pozwala na wczesne wykrywanie potencjalnych zagrożeń i ich neutralizację, zanim doprowadzą do poważnych incydentów.
Zarządzanie dostępem
Ograniczenie dostępu do krytycznych danych i systemów tylko do uprawnionych osób to kolejny element, który powinien znaleźć się w strategii cyberbezpieczeństwa każdej organizacji.
Przestrzeganie zasad cyberbezpieczeństwa – czy to wystarczy?
Stosowanie powyższych zasad cyberbezpieczeństwa może znacząco poprawić ochronę firm i instytucji przed różnorodnymi zagrożeniami w sieci. Hakerzy i cyberprzestępcy wciąż jednak wdrażają nowe metody cyberataków. Dlatego też bardzo ważna jest regularna edukacja pracowników. Dzięki niej możliwe jest szybkie reagowanie na dynamicznie zmieniające się zagrożenia.
Dokształcanie w temacie cyberbezpieczeństwa dotyczy nie tylko osób odpowiadających za ten obszar w firmie – czyli w prawie połowie firm Dyrektora IT (CIO) lub dedykowanego pracownika w strukturach IT.
Szkolenia z bezpieczeństwa w sieci powinni regularnie przechodzić także wszyscy pracownicy biurowi, którzy podczas wykonywania swoich obowiązków korzystają z komputerów czy urządzeń mobilnych. To często od nich zależy bezpieczeństwo cyfrowe całej firmy czy instytucji.
Dla takich osób przygotowaliśmy szkolenie:
Celem szkolenia jest:
- zwiększenie świadomości uczestników na temat aktualnych zagrożeń cybernetycznych,
- wyposażenie ich w praktyczne narzędzia i techniki, które pomogą w minimalizowaniu ryzyka i reagowaniu na incydenty,
- nauka identyfikowania potencjalnych zagrożeń, wdrażania najlepszych praktyk bezpieczeństwa oraz tworzenia efektywnych strategii obrony, co w rezultacie przyczyni się do wzmocnienia ogólnego poziomu bezpieczeństwa w organizacji.