Szkolenie na temat EUDR.
09.12.2024

EUDR – co to jest? Rozporządzenie w sprawie wylesiania w pytaniach i odpowiedziach

Rozporządzenie EUDR to nowe przepisy unijne, które mają na celu walkę z globalnym wylesianiem. Od kiedy obowiązuje EUDR? Kogo dokładnie dotyczy rozporządzenie i jakie kroki powinni podjąć przedsiębiorcy, aby przygotować się do jego wymogów? Na te i inne pytania o EUDR odpowiadamy w artykule.

Zapraszamy na szkolenie EUDR.

Rozporządzenie EUDR – co to jest i jakie ma znaczenie?

EUDR (European Union Deforestation Regulation) to unijne rozporządzenie, które weszło w życie 29 czerwca 2023 roku. Stanowi ono odpowiedź Unii Europejskiej na globalne wyzwania związane z wylesianiem oraz degradacją lasów.

Przepisy te mają na celu zmniejszenie negatywnego wpływu europejskiego rynku na środowisko i klimat poprzez regulacje handlu produktami powiązanymi z wylesianiem.

EUDR nakłada na przedsiębiorstwa nowe obowiązki związane z monitorowaniem pochodzenia produktów mających wpływ na niszczenie lasów i degradację środowiska. Chodzi między innymi o soję, kawę czy olej palmowy, ale także wiele innych.

EUDR – od kiedy nowe przepisy?

Samo rozporządzenie EUDR weszło w życie 29 czerwca 2023 roku. Wymogi dla przedsiębiorstw miały zaś zacząć obowiązywać od 30 grudnia 2024 roku (dla dużych firm) oraz od 30 czerwca 2025 roku (dla małych i mikrofirm). 

Komisja Europejska opublikowała jednak nowy dokument wytycznych i zaproponowała zainteresowanym stronom dodatkowy czas na przygotowanie się. Wniosek został przyjęty, w związku z czym ustawa będzie stosowana:

  • od 30 grudnia 2025 roku – firmy mające status dużych i średnich przedsiębiorstw
  • od 30 czerwca 2026 roku – małe i mikro przedsiębiorstwa

Odroczenie terminu zapewnia przedsiębiorcom dodatkowy czas na wdrożenie, jednak nie zwalnia z obowiązku dostosowania się do nowych regulacji.

Jakie są najważniejsze cele wprowadzenia EUDR?

Główne cele EUDR to przede wszystkim:

  • ograniczenie wylesiania,
  • zapewnienie, że produkty importowane na rynek UE są zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Rozporządzenie obejmuje produkty pochodzące z upraw, które mogą być powiązane z niszczeniem lasów, w tym kawę, soję, drewno czy olej palmowy.

Poprzez zwiększenie kontroli i wprowadzenie wymogu należytej staranności (due diligence), EUDR ma za zadanie zmniejszyć udział Unii Europejskiej w globalnych procesach degradacji środowiska i utraty bioróżnorodności​.

Kogo dotyczy nowe rozporządzenie w sprawie wylesiania?

EUDR obejmuje przedsiębiorstwa, które wprowadzają na rynek unijny towary uznawane za powiązane z wylesianiem. Jak podaje portal prawo.pl nowe przepisy obejmą ponad 100 tysięcy polskich przedsiębiorstw.

Przepisy będą stosowane zarówno do dużych i średnich firm, a także małych i mikroprzedsiębiorstw. Dla każdej z tych grup wyznaczono inne terminy wejścia w życie obowiązków.

Oznacza to, że firmy z każdej branży, które zaopatrują się w produkty wymienione w rozporządzeniu, muszą zwrócić szczególną uwagę na pochodzenie swoich surowców. Rozporządzenie dotyczy również dostawców spoza UE, którzy chcą utrzymać swoje produkty na rynku europejskim. Zobowiązuje ich do dokumentowania, że działalność jest wolna od praktyk wylesiania. 

Jakich produktów dotyczy EUDR?

Rozporządzenie EUDR obejmuje produkty, których produkcja wiąże się z ryzykiem wylesiania lub degradacji lasów. Na liście znajdują się między innymi: soja, kawa, kakao, drewno, olej palmowy oraz produkty pochodne, jak kauczuk naturalny.

Aby produkty te mogły zostać wprowadzone na rynek unijny, muszą spełniać wymogi należytej staranności i być odpowiednio udokumentowane pod kątem pochodzenia oraz sposobu produkcji​.

Jakie obowiązki nakłada EUDR na przedsiębiorstwa?

EUDR wymaga od firm spełnienia szeregu obowiązków związanych z należytym nadzorem nad łańcuchem dostaw. Obejmuje to m.in.:

Ustanowienie i utrzymanie systemu należytej staranności

Firmy muszą zbierać szczegółowe informacje o pochodzeniu swoich produktów, w tym geolokalizację wszystkich działek, na których zostały wyprodukowane.

Ocena ryzyka

Zgromadzone dane muszą być poddane ocenie zgodnie z kryteriami EUDR. W przypadku wykrycia ryzyka wylesiania niezbędne są dodatkowe kroki, takie jak uzyskanie certyfikatów czy przeprowadzenie audytów. W ostateczności konieczna może być zmiana dostawcy.

Dokumentowanie procesu

Wszystkie kroki muszą być dokumentowane i poddane weryfikacji, aby w razie kontroli można było przedstawić dowody na stosowanie zasad należytej staranności.

Gdzie znaleźć wzory oświadczeń o należytej staranności?

Wzór oświadczenia o należytej staranności wraz z opisem informacji, które powinno zawierać, można znaleźć w załączniku nr 2 do rozporządzenia EUDR. Warto pamiętać, że należy dołączyć do niego całą zgromadzoną dokumentację.

Gdzie znaleźć pełną listę towarów i produktów objętych EUDR?

Odnośne towary i odnośne produkty zostały spisane w tabeli, która stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia EUDR.

Co grozi za nieprzestrzeganie wymogów EUDR?

Firmy, które nie dostosują się do wymogów EUDR, mogą ponieść konsekwencje finansowe i prawne. Państwa członkowskie UE mają obowiązek powołać odpowiednie organy nadzorujące, odpowiedzialne za przeprowadzanie kontroli i nakładanie kar za niezgodności.

W Polsce trwają prace nad stworzeniem aktów prawnych, które umożliwią wyznaczenie organów odpowiedzialnych za egzekwowanie przepisów EUDR.

W jaki sposób EUDR przyczynia się do ochrony środowiska?

Wdrażając ścisłe zasady dotyczące produktów powiązanych z wylesianiem, EUDR wywiera bezpośredni wpływ na globalne działania przemysłu surowcowego. Firmy są zobowiązane do wdrożenia bardziej zrównoważonych praktyk i współdziałania na rzecz ochrony lasów.

EUDR promuje też odpowiedzialną produkcję. Zmusza przedsiębiorstwa do współpracy z dostawcami, którzy prowadzą działalność zgodnie z normami ochrony środowiska. Ma to przynieść pozytywny wpływ na globalne zalesienie i zmniejszyć zmiany klimatyczne.

Jak przygotować się do wdrożenia wymogów rozporządzenia EUDR?

Przygotowanie do EUDR wymaga wdrożenia systemu należytej staranności, który pomoże firmom monitorować i dokumentować pochodzenie produktów. Aby spełnić wymogi rozporządzenia, warto już teraz podjąć odpowiednie kroki.

  1. Zacznij od zgromadzenia informacji – upewnij się, że posiadasz dane o pochodzeniu surowców, ich geolokalizacji oraz dokumentację dotyczącą każdego produktu.
     
  2. Oceń ryzyko i zbuduj procedury – wprowadź system oceny ryzyka w oparciu o kryteria EUDR i zaplanuj działania minimalizujące ryzyko wylesiania.
     
  3. Przygotuj dokumentację – zadbaj o formalne dokumentowanie procesów i podejmowanych działań, które będziesz mógł przedstawić podczas kontroli.
     
  4. Śledź postępy w zakresie raportowania – mimo że system IT do składania oświadczeń jeszcze nie działa, przygotuj się na jego uruchomienie, by w momencie startu móc sprawnie złożyć wymagane dokumenty.

    Zapraszamy na szkolenie EUDR.

Jeżeli masz wątpliwości, jakie dokumenty warto kompletować, skąd zdobywać niezbędne informacje czy jak zaplanować cały system należytej staranności, skonsultuj się z ekspertem. Możesz to zrobić podczas szkolenia:

EUDR: rozporządzenie UE dotyczące wylesiania. Nowe obowiązki dla firm

Uczestnicy szkolenia zdobędą wiedzę na temat zasad należytej staranności i wymogów dotyczących raportowania i dokumentacji. Szkolenie ma również na celu rozwinięcie umiejętności praktycznych, takich jak ocena ryzyka, zarządzanie łańcuchem dostaw i przygotowanie na audyty i kontrole.

EUDR co to oznacza dla firm?

Użytkownicy internetu bardzo często wpisują w wyszukiwarki hasło: eudr co to. Świadczy to o dużym zainteresowaniu tematem i niepewności dotyczącej obowiązków w tym zakresie.

Rzeczywiście, wdrożenie rozporządzenia EUDR oznacza dla wielu firm spore wyzwanie, które wymaga przygotowania i adaptacji nowych zasad. Dlatego, mimo że pełne wdrożenie przepisów może się opóźnić, warto już teraz rozpocząć gromadzenie niezbędnej dokumentacji i dostosowywanie systemów zarządzania ryzykiem.