![W 2025 roku czekają nas zmiamy w zakresie odpadów elektronicznych i elektrycznych.](/img/thumbs/crop/w802h422q80/news/18a2983a2f3d006c7610.png)
Odpady elektroniczne i elektryczne – zmiany od 2025 roku. Transgraniczne przemieszczanie odpadów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
Od 1 stycznia 2025 roku przemieszczanie odpadów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz jego elementów będzie znacznie ograniczone. Przeczytaj o nadchodzących zmianach i przygotuj się na nie już teraz.
Z tego artykułu dowiesz się:
- jakie akty prawne regulują gospodarowanie odpadami w Polsce, w tym gospodarowanie odpadami elektronicznymi i elektrycznymi,
- jakie zmiany zajdą w przepisach dotyczących odpadów elektronicznych i elektrycznych,
- jakie będą skutki zmian w transgranicznym przemieszczaniu zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Odpady elektroniczne i elektryczne – najważniejsze akty prawne
Zrównoważone zarządzanie odpadami, w tym odpadami zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, staje się coraz większym wyzwaniem dla krajów na całym świecie.
Polska, podobnie jak inne państwa, radzi sobie z nim między innymi poprzez przepisy, które regulują gospodarowanie odpadami na poziomie indywidualnym i organizacyjnym. Szczególnie firmy i instytucje zobowiązane są do wypełniania szeregu obowiązków związanych z tym obszarem.
Odpady w Polsce – SENT i BDO
Od 22 lutego 2022 roku przywóz do Polski oraz tranzyt przez teren Polski wszystkich rodzajów odpadów podlega rejestracji w systemie SENT.
W związku z dużą liczbą nielegalnych transportów odpadów zarówno na tereny Polski, jak i poza Polskę, wprowadzono przepisy, które pozwoliły na zwiększenie kontroli w tym zakresie:
- Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań dla transportu odpadów (Dz. U. 2016 poz. 1742), które obowiązuje od 24 stycznia 2018 r., wprowadziło nowe wymagania dla transportu odpadów.
- Zmiana ustawy o odpadach z dnia 20 lipca 2018 r. wprowadziła zmiany w międzynarodowym przemieszczaniu odpadów oraz nowe sankcje karne.
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 stycznia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie towarów, których przewóz jest objęty systemem monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 178).
Rozporządzenia dotyczące transportu odpadów oraz baza BDO stały się narzędziem kontrolnym oraz informacyjnym – w jaki sposób realizowane są obowiązki związane z właściwym gospodarowywaniem odpadów.
Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
Osobne przepisy dotyczą zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Zarządzanie tego rodzaju odpadami reguluje Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.
Stanowi ona transpozycję do polskiego prawa przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/19/UE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Ustawa określa szereg rozwiązań prawnych w zakresie zagospodarowania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, w tym m.in.:
- definicję sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
- poziomy zbierania oraz odzysku i recyklingu zużytego sprzętu,
- podział na grupy sprzętu, co wymaga odpowiedniej wiedzy i właściwego przyporządkowania sprzętu do właściwej grupy,
- zasady rozliczania sprzętu wprowadzonego do obrotu w drodze wewnątrzwspólnotowego nabycia,
- zmiany w zakresie zbierania zużytego sprzętu.
Konwencja Bazylejska
Konwencja Bazylejska o kontroli transgranicznego przemieszczania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych to międzynarodowe porozumienie przyjęte w 1989 roku pod auspicjami Programu Środowiskowego Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNEP).
Głównym celem Konwencji jest ochrona zdrowia ludzi i środowiska przed negatywnymi skutkami związanymi z nieodpowiednim gospodarowaniem odpadami niebezpiecznymi oraz ich transgranicznym przemieszczaniem.
Konwencja Bazylejska ma kluczowe znaczenie w ochronie środowiska na skalę globalną. Ustanawia ramy prawne, zapobiegające nielegalnemu handlowi odpadami niebezpiecznymi, które mogą powodować poważne szkody dla ludzi i przyrody. Jej regulacje są szczególnie istotne w kontekście odpadów elektronicznych i elektrycznych, które zawierają substancje toksyczne, takie jak rtęć, ołów czy kadm.
Przepisy dotyczące odpadów elektronicznych i elektrycznych – zmiany i ich cel
Od 1 stycznia 2025 roku przemieszczanie odpadów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz jego elementów będzie znacznie ograniczone.
Jest to efekt poprawek do załączników II, VIII i IX Konwencji Bazylejskiej, które przyjęto na XV spotkaniu Konferencji Stron Konwencji w czerwcu 2022 roku.
Nowe zasady, wynikające z Konwencji Bazylejskiej, będą implementowane do prawa Unii Europejskiej. W związku z tym przed końcem 2024 r. opublikowane zostaną akty delegowane zmieniające odpowiednie rozporządzenia unijne.
Zmiany mają na celu:
- rozszerzenie kontroli transgranicznego przemieszczania odpadów elektronicznych,
- objęcie wszystkich odpadów elektronicznych i elektrycznych procedurą uprzedniego pisemnego zgłoszenia i zgody (procedura PIC / procedura notyfikacyjna).
Nowe reguły dla odpadów elektrycznych i elektronicznych od 2025 roku
Zmiany w zapisach Konwencji Bazylejskiej pociągają za sobą zmiany w przepisach unijnych, obowiązujących we wszystkich państwach członkowskich. Co konkretnie ulegnie zmianie?
Zmiany w Konwencji Bazylejskiej
Do załączników II, VIII i IX Konwencji Bazylejskiej wprowadzono następujące zmiany:
- Załącznik II (odpady wymagające szczególnej uwagi: podlegające procedurze PIC/notyfikacyjnej): dodanie nowego kodu Y49 obejmującego wszystkie odpady elektroniczne, ich składniki i odpady z przetwarzania odpadów elektronicznych (np. frakcje z rozdrabniania), z wyjątkiem odpadów elektronicznych objętych kodem A1181 (w załączniku VIII).
- Załącznik VIII (odpady uznawane za niebezpieczne: podlegające procedurze PIC/notyfikacyjnej): dodanie nowego kodu A1181 obejmującego niebezpieczne odpady elektroniczne, ich składniki i odpady z przetwarzania odpadów elektronicznych (np. frakcje z rozdrabniania) oraz usunięcie istniejącego kodu A1180.
- Załącznik IX (odpady uznawane za inne niż niebezpieczne: niepodlegające procedurze PIC/notyfikacyjnej): usunięcie istniejących kodów dotyczących odpadów elektronicznych B1110 (odpady elektroniczne) i B4030 (aparaty fotograficzne jednorazowego użytku).
Odpady elektroniczne i elektryczne – zmiany w rozporządzeniach unijnych
Nowe zasady, wynikające z Konwencji Bazylejskiej, będą implementowane do prawa Unii Europejskiej.
W związku z tym przed końcem 2024 r. opublikowane zostaną akty delegowane, które zmienią:
- rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów
- rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1157 z dnia 11 kwietnia 2024 r. w sprawie przemieszczania odpadów, zmiany rozporządzeń (UE) nr 1257/2013 i (UE) 2020/1056
- uchylenie rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 (Dz. Urz. UE. L z 2024 r. poz. 1157), w zakresie dostosowania kodów dla odpadów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w przemieszczeniach transgranicznych.
Skutki zmian w transgranicznym przemieszczaniu zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
Zmiany przepisów oznaczają większe wyzwania dla firm zajmujących się recyklingiem, eksportem oraz przetwarzaniem odpadów elektronicznych. Co czeka branżę w najbliższym czasie?
- Wzrost kosztów administracyjnych. Procedura zgłoszenia i uzyskania zgody na przemieszczanie odpadów wymaga zaangażowania większych zasobów.
- Większa odpowiedzialność. Firmy będą musiały dokładniej dokumentować pochodzenie, klasyfikację oraz procesy przetwarzania odpadów.
- Ograniczenia eksportowe. Zmiany mogą prowadzić do ograniczenia eksportu odpadów elektronicznych do krajów spoza UE.
Przyszłość gospodarki odpadami elektronicznymi i elektrycznymi – co się zmieni?
Od 2025 roku gospodarka odpadami elektronicznymi i elektrycznymi wejdzie w nową fazę, opartą na większej przejrzystości i zrównoważonym zarządzaniu.
Może to przyczynić się do rozwoju technologii recyklingu, ponieważ zwiększy się potrzeba lokalnego przetwarzania odpadów.
Zmiany mają na celu zmniejszenie negatywnego wpływu odpadów na środowisko oraz poprawę efektywności wykorzystania zasobów. Z tego powodu poszczególne strony będą zmuszone przykładać większą wagę do zrównoważonego rozwoju swoich organizacji.
Warto, aby firmy już teraz przygotowały się do nowych przepisów, wprowadzając zmiany w swoich procesach i strategiach zarządzania elektrośmieciami. Dzięki temu możliwe będzie dostosowanie się do nowych wymagań oraz uniknięcie problemów administracyjnych i finansowych.
Szkolenia z gospodarowania odpadami
Obecnie można się spodziewać, że wymagania i restrykcje związane z gospodarką odpadami w firmach będą coraz większe. Regularne zmiany w przepisach stanowią wyzwanie dla przedsiębiorców, którzy muszą nadążać za nowymi wymaganiami, by nie narazić się na konsekwencje prawne i finansowe.
Aby ułatwić to zadanie, przygotowaliśmy szereg szkoleń na temat gospodarowania odpadami z najlepszymi specjalistami z branży. Eksperci omawiają regulacje dotyczące zarządzania i gospodarowania odpadami, a także ich praktyczne skutki dla firm i instytucji.
Jedno ze szkoleń dotyczy transgranicznego przemieszczania odpadów i szczegółowo porusza kwestie najnowszych zmian wynikających z nowych zapisów w Konwencji Bazylejskiej.
Polecamy także temat dotyczący bezpośrednio odpadów sprzętu elektronicznego i elektrycznego:
Inne szkolenia z zakresu ochrony środowiska i gospodarowania odpadami znajdziesz TUTAJ >