Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju – zewnętrzna atestacja biegłego rewidenta. Zmiany i nowe obowiązki
19.05.2025

Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju – zewnętrzna atestacja biegłego rewidenta. Zmiany i nowe obowiązki

W ostatnim czasie weszły w życie zmiany prawne dotyczące sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Wynikają one z nowelizacji ustawy o rachunkowości i ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym. Przeczytaj, co się zmieniło w obszarze zewnętrznej atestacji biegłego rewidenta.

Zapraszamy na szkolenie z atestacji raportów zrównoważonego rozwoju.

Nowelizacja ustawy o biegłych rewidentach

12 grudnia 2024 roku prezydent podpisał Ustawę z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw.

Zmiany przewidziane w nowelizacji weszły w życie z dniem 1 stycznia 2025 roku.

Celem nowelizacji ustawy o biegłych rewidentach była implementacja do krajowego porządku prawnego dwóch dyrektyw unijnych:

  • dyrektywy 2022/2464,
  • dyrektywy 2023/2775, czyli tzw. dyrektywy delegowanej.

Nowelizacja wprowadza zmiany także do innych polskich aktów prawnych, w tym do ustawy o rachunkowości.

Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju

Jak czytamy w uzasadnieniu nowelizacji, przepisy unijne stanowią kolejny krok na drodze rozwoju sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie informacji niefinansowych, inaczej nazywanej sprawozdawczością zrównoważonego rozwoju

Obecne przepisy

Wcześniejsze przepisy, wynikające z dyrektywy 2014/95/UE, przekładały się na ograniczoną użyteczność informacji ujawnianych przez przedsiębiorstwa w zakresie zrównoważonego rozwoju. Obejmowały one wąską grupę największych przedsiębiorstw i grup kapitałowych.

Do tej pory nie funkcjonował jednolity standard raportowania w tym zakresie. Trudno więc było porównywać przedstawiane informacje. Nie podlegały one ponadto obowiązkowej weryfikacji, co powodowało problemy w kwestii wiarygodności raportowanych informacji. 

Cel zmian

Nowe przepisy mają na celu zobligowanie większej grupy przedsiębiorstw do składania sprawozdań ESG. Mają one zawierać istotne, porównywalne i wiarygodne informacje na temat zrównoważonego rozwoju – w większym stopniu użyteczne dla inwestorów i innych interesariuszy.

Nadrzędnym celem tych działań jest ochrona, zachowanie i poprawa zasobów naturalnych UE oraz ochrona zdrowia i dobrostanu obywateli UE przed zagrożeniami i negatywnymi skutkami związanymi ze środowiskiem.

Kogo dotyczą zmiany w zakresie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju?

Nowelizacja nakłada nowe obowiązki w zakresie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju na:

  • duże jednostki,
  • jednostki będące jednostką dominującą dużej grupy kapitałowej,
  • małe i średnie jednostki dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym (z wyłączeniem notowanych mikroprzedsiębiorstw),
  • spełniające określone warunki i kryteria wielkości jednostki zależne i oddziały z siedzibą w Polsce, których odpowiednio jednostka dominująca najwyższego szczebla lub jednostka samodzielna podlega przepisom prawa państwa trzeciego.

W zakresie wdrożenia dyrektywy delegowanej w ustawie o rachunkowości podniesiono o 25% progi:

  • definiujących poszczególne kategorie jednostek,
  • określających obowiązek poddania badaniu sprawozdania finansowego.

Zewnętrzna atestacja biegłego rewidenta w zakresie ESG – nowe obowiązki dla firm

Nowością w zaktualizowanych przepisach, jest wymóg zewnętrznej weryfikacji raportów ESG, czyli obowiązek atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju przez biegłego rewidenta.

Atestacja według nowych przepisów

Proces atestacji obejmuje weryfikację sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju, zarówno na poziomie jednostki, jak i grupy kapitałowej.

Odpowiedzialność za wybór firmy audytorskiej przeprowadzającej atestację sprawozdań ESG spoczywa na organie zatwierdzającym sprawozdanie finansowe, chyba że inne przepisy, statut lub umowa stanowią inaczej.

Co ważne, podobnie jak w przypadku wyboru firmy badającej sprawozdania finansowe, decyzji tej nie może podejmować kierownik jednostki. Z kolei klauzule ograniczające możliwość wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia atestacji ESG zostały prawnie zabronione.

Zewnętrzna atestacja biegłego rewidenta

Biegły rewident jest odpowiedzialny za potwierdzenie rzetelności danych zawartych w tych raportach. Ma to zwiększyć ich wiarygodność i umożliwić zainteresowanym stronom, takim jak banki czy inwestorzy, lepsze zrozumienie działań podejmowanych przez firmę w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Nowelizacja określa m.in.

  • warunki, jakie należy spełnić, aby zostać biegłym rewidentem i atestować raporty zrównoważonego rozwoju,
  • zasady wyboru firmy atestującej,
  • przypadki, w których umowa o atestację może być rozwiązana,
  • kary dla atestujących sprawozdanie oraz jednostek poddających się atestacji.

Zewnętrzna atestacja biegłego rewidenta – od kiedy?

Krajowy standard atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju już obowiązuje.

Większość nowych przepisów weszło w życie z dniem 1 stycznia 2025 roku, z wyjątkiem pojedynczych artykułów, które wejdą w życie na przestrzeni 2025 roku.

Zapraszamy na szkolenie z atestacji raportów zrównoważonego rozwoju.

Co zrobić, by sprostać nowym wymaganiom?

Firmy, które do tej pory sporządzały sprawozdania ESG, powinny przestawić się na nowe, ujednolicone wzory. Katalog firm został rozszerzony, a dla wielu z nich sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju jest nowością.

Kluczowy stał się również zgodny z prawem wybór biegłego rewidenta.

Warto jak najszybciej poznać nowe przepisy, ponieważ za niedopełnienie obowiązków w zakresie sprawozdawczości niefinansowej, ustawa przewiduje kary.

Aby zyskać pewność poprawności wdrażanych procedur, zapraszamy na szkolenia z zakresu zrównoważonego rozwoju w J.G.Training. Obejmują one aktualny stan prawny i planowane zmiany. Eksperci wskazują praktyczne aspekty nowych regulacji i pomagają opracować procedury zgodne z wytycznymi.

W szczególności polecamy szkolenie:

Atestacja raportów zrównoważonego rozwoju – nowe obowiązki i najlepsze praktyki

Podczas szkolenia omawiamy obowiązki związane z atestowaniem raportów zrównoważonego rozwoju, a także praktyczną stronę realizacji tych obowiązków, wskazujemy zagrożenia i dobre praktyki.