Jak zmie
28.01.2025

Prawo restrukturyzacyjne i prawo upadłościowe — zmiany już w 2025 roku?

W najbliższym czasie polski system prawny czekają istotne zmiany w obszarze prawa restrukturyzacyjnego i upadłościowego. Nowelizacja ma na celu usprawnienie procesów restrukturyzacji przedsiębiorstw oraz ochronę interesów zarówno dłużników, jak i wierzycieli.

Zapraszamy na szkolenie na temat prawa restrukturyzacyjnego i upadłościowego.

Prawo upadłościowe i prawo restrukturyzacyjne w polskim systemie prawnym

Przepisy związane z upadłością i restrukturyzacją przedsiębiorstw regulują w Polsce dwie ustawy:

Zwykle rozpatrywane są jednocześnie, ponieważ oba akty prawne normują problematykę postępowań prowadzonych w przypadku niewypłacalności bądź zagrożenia niewypłacalnością przedsiębiorców i innych podmiotów objętych ich zakresem podmiotowym.

Obowiązująca Ustawa Prawo restrukturyzacyjne przewiduje cztery rodzaje tzw. postępowań restrukturyzacyjnych. Największą popularnością w praktyce cieszy się postępowanie o zatwierdzenie dnia układowego z opcją obwieszczenia o dniu układowym.

Postępowania restrukturyzacyjne stanowią alternatywę dla niewypłacalnej firmy. W przypadku braku możliwości restrukturyzacji niewypłacalnego przedsiębiorcy powinna zostać ogłoszona jego upadłość.

Już w 2022 roku Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało projekt nowelizacji ustaw, który miał dopasować je do unijnej dyrektywy o restrukturyzacji i upadłości. Proponowane zmiany nie weszły jednak w życie, a prace nad dostosowaniem przepisów krajowych do wymogów unijnych wznowiono w 2024 roku.

Reforma prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego — cele i znaczenie

Nadrzędnym celem zmian w prawie restrukturyzacyjnym i upadłościowym jest dostosowanie przepisów krajowych do regulacji unijnych.

Projekt rządowy implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, umorzenia długów i zakazów prowadzenia działalności oraz w sprawie środków zwiększających skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności i umorzenia długów, a także zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 (dyrektywa o restrukturyzacji i upadłości).

Dyrektywa te weszła w życie 16 lipca 2019 roku, a państwa członkowskie zobowiązane były do przyjęcia implementujących je przepisów do dnia 17 lipca 2022 roku. Polska nie dopełniła obowiązku w terminie, a prace wciąż trwają.

Nowe przepisy mają wprowadzić bardziej przejrzyste i efektywne procedury restrukturyzacyjne i poprawić sytuację przedsiębiorstw w trudnej sytuacji finansowej.

Cele i założenia unijnej dyrektywy o restrukturyzacji i upadłości

Dyrektywa 2019/1023 ma na celu ujednolicenie regulacji dotyczących postępowań restrukturyzacyjnych w krajach członkowskich. Przyczyni się to do prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego.

Postępowanie restrukturyzacyjne ma:

  • umożliwić przedsiębiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji kontynuowanie prowadzonej działalności,
  • przeciwdziałać likwidacji miejsc pracy.

Dyrektywa precyzyjnie określa przesłanki determinujące jak najszybsze ustalenie trudności przedsiębiorcy związanych z płynnością finansową. W dalszym kroku podjecie zaś odpowiednich działań naprawczych, o ile są one możliwe i słuszne.

W sytuacji, kiedy nie są możliwe, konieczne będzie podjęcie działań zmierzających do jak najszybszej likwidacji przedsiębiorcy, z zachowaniem praw wierzycieli.

Jednym z ważniejszych założeń dyrektywy jest kwestia umorzenia długów przedsiębiorcy. Państwa członkowskie mają zagwarantować niewypłacalnym przedsiębiorcom dostęp do co najmniej jednego rodzaju postępowania, które może prowadzić do całkowitego umorzenia długów. 

Założenia dyrektywy w dużej części realizowane są przez przepisy polskie w obecnym kształcie. Mimo to konieczne jest szczegółowe dostosowanie krajowych regulacji. Dlatego też powstał rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo restrukturyzacyjne oraz ustawy – Prawo upadłościowe (UC43).

Od kiedy zmiany w prawie upadłościowym i restrukturyzacyjnym?

Rządowy projekt nowelizacji prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego został opublikowany 18 października 2024 roku. Przeszedł już konsultacje publiczne. Następnie został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Legislacyjną, która opowiedziała się za poddaniem go dalszym etapom rządowego procesu legislacyjnego, z sugestią rozważenia zaproponowanych uwag.

Prace nad ostatecznym kształtem nowych przepisów trwają. Nie wiadomo, kiedy projekt trafi do Sejmu, jednak planowane przyjęcie nowelizacji przewidywane jest na 2025 rok.


Najważniejsze zmiany w prawie upadłościowym i restrukturyzacyjnym. Rządowy projekt ustawy


Nowelizacja prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego obejmuje szereg ważnych zmian. Prawdopodobnie wpłyną one znacznie na procesy restrukturyzacyjne oraz na sytuację przedsiębiorstw, które mierzą się z problemami finansowymi.
 
Najważniejsze zmiany to:
 
  • Rozszerzenie katalogu dokumentów dołączanych przez dłużnika do wniosku o otwarcie postępowania upadłościowego
Dłużnik będzie zobowiązany dołączyć m.in. informacje dotyczące wpływu otwarcia tego postępowania na zatrudnienie w przedsiębiorstwie dłużnika oraz wskazanie podmiotów, których plan restrukturyzacji nie dotyczy wraz ze wskazaniem przyczyn nieobjęcia ich planem. Przygotowanie dokumentów finansowych dłużnika będzie konieczne na 30 dni przed rozpoczęciem głosowania.
 
  • Modyfikacja mechanizmu zatwierdzania układu z wierzycielami
Będzie on mógł zostać zatwierdzony wbrew sprzeciwowi grupy wierzycieli pozwalającej sądowi na zatwierdzenie układu, który nie uzyskał poparcia wszystkich grup wierzycieli, ale który pozwoli w większym stopniu zaspokoić roszczenia wierzycieli.
 
  • Wprowadzenie tzw. testu zaspokojenia

Ma on na celu ocenę, czy proponowany plan restrukturyzacyjny zapewnia wierzycielom lepsze zaspokojenie ich roszczeń w porównaniu z ewentualnym postępowaniem upadłościowym. Narzędzie to ma chronić interesy wierzycieli i zapewnić, że restrukturyzacja jest dla nich korzystniejsza niż upadłość dłużnika.
 

  • Jednolite uregulowanie wstrzymania indywidualnych czynności egzekucyjnych wobec dłużnika
W okresie od otwarcia postępowania z zakresu restrukturyzacji zapobiegawczej do chwili zawarcia układu wprowadzenie zawieszenia czynności egzekucyjnych ex lege na okres 4 miesięcy od dnia otwarcia postępowania oraz instytucji przedłużenia tego zawieszenia przez sąd, na dalszy okres, łącznie nieprzekraczający 12 miesięcy.
 
  • Doprecyzowanie:
     
    • zasad uwzględniania przez sąd dowodu z opinii biegłego w postępowaniu restrukturyzacyjnym,
    • ochrony nowego oraz przejściowego finansowania dłużnika w toku postępowania restrukturyzacyjnego.

       
  • Wzmocnienie ochrony transakcji
Transakcje racjonalne i niezwłocznie konieczne do negocjowania planu restrukturyzacji nie będą mogły zostać uznane za bezskuteczne, nieważne lub niepodlegające wykonaniu z tego powodu, że dokonano ich ze szkodą dla ogółu wierzycieli.


Jak przygotować się do zmian w Prawie upadłościowym i restrukturyzacyjnym?
 

Wprowadzenie zmian w Prawie upadłościowym i restrukturyzacyjnym ma na celu stworzenie bardziej efektywnego i przyjaznego systemu prawnego, który będzie wspierał przedsiębiorstwa w trudnych sytuacjach finansowych, jednocześnie chroniąc interesy wierzycieli.
 
Zapraszamy na szkolenie na temat prawa restrukturyzacyjnego i upadłościowego.
 
Aby jednak tak się stało, konieczne jest odpowiednie zrozumienie nowych przepisów i przygotowanie do ich stosowania. Dzięki temu, wraz z wejściem w życie nowelizacji, możliwe będzie ich sprawne zastosowanie w praktyce.
O projekcie i nadchodzących zmianach mówimy wstępnie na szkoleniu:
  • jakie są możliwości reakcji wierzyciela na ogłoszenie upadłości i otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego dłużnika,
  • jak można wpływać na przebieg postępowania upadłościowego,
  • jakie są zasady reagowania na uchybienia w toku postępowań,
  • jakie są najczęściej popełniane błędy przez wierzycieli oraz sposoby ich uniknięcia,
  • o planowanych zmianach w prawie upadłościowym oraz nowym prawie restrukturyzacyjnym.

Serdecznie zapraszamy do zapisów!