
Prawo restrukturyzacyjne i prawo upadłościowe — zmiany już w 2025 roku?
W najbliższym czasie polski system prawny czekają istotne zmiany w obszarze prawa restrukturyzacyjnego i upadłościowego. Nowelizacja ma na celu usprawnienie procesów restrukturyzacji przedsiębiorstw oraz ochronę interesów zarówno dłużników, jak i wierzycieli.
Prawo upadłościowe i prawo restrukturyzacyjne w polskim systemie prawnym
Przepisy związane z upadłością i restrukturyzacją przedsiębiorstw regulują w Polsce dwie ustawy:
- Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe
- Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne
Zwykle rozpatrywane są jednocześnie, ponieważ oba akty prawne normują problematykę postępowań prowadzonych w przypadku niewypłacalności bądź zagrożenia niewypłacalnością przedsiębiorców i innych podmiotów objętych ich zakresem podmiotowym.
Obowiązująca Ustawa Prawo restrukturyzacyjne przewiduje cztery rodzaje tzw. postępowań restrukturyzacyjnych. Największą popularnością w praktyce cieszy się postępowanie o zatwierdzenie dnia układowego z opcją obwieszczenia o dniu układowym.
Postępowania restrukturyzacyjne stanowią alternatywę dla niewypłacalnej firmy. W przypadku braku możliwości restrukturyzacji niewypłacalnego przedsiębiorcy powinna zostać ogłoszona jego upadłość.
Już w 2022 roku Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało projekt nowelizacji ustaw, który miał dopasować je do unijnej dyrektywy o restrukturyzacji i upadłości. Proponowane zmiany nie weszły jednak w życie, a prace nad dostosowaniem przepisów krajowych do wymogów unijnych wznowiono w 2024 roku.
Reforma prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego — cele i znaczenie
Nadrzędnym celem zmian w prawie restrukturyzacyjnym i upadłościowym jest dostosowanie przepisów krajowych do regulacji unijnych.
Projekt rządowy implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, umorzenia długów i zakazów prowadzenia działalności oraz w sprawie środków zwiększających skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności i umorzenia długów, a także zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 (dyrektywa o restrukturyzacji i upadłości).
Dyrektywa te weszła w życie 16 lipca 2019 roku, a państwa członkowskie zobowiązane były do przyjęcia implementujących je przepisów do dnia 17 lipca 2022 roku. Polska nie dopełniła obowiązku w terminie, a prace wciąż trwają.
Nowe przepisy mają wprowadzić bardziej przejrzyste i efektywne procedury restrukturyzacyjne i poprawić sytuację przedsiębiorstw w trudnej sytuacji finansowej.
Cele i założenia unijnej dyrektywy o restrukturyzacji i upadłości
Dyrektywa 2019/1023 ma na celu ujednolicenie regulacji dotyczących postępowań restrukturyzacyjnych w krajach członkowskich. Przyczyni się to do prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego.
Postępowanie restrukturyzacyjne ma:
- umożliwić przedsiębiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji kontynuowanie prowadzonej działalności,
- przeciwdziałać likwidacji miejsc pracy.
Dyrektywa precyzyjnie określa przesłanki determinujące jak najszybsze ustalenie trudności przedsiębiorcy związanych z płynnością finansową. W dalszym kroku podjecie zaś odpowiednich działań naprawczych, o ile są one możliwe i słuszne.
W sytuacji, kiedy nie są możliwe, konieczne będzie podjęcie działań zmierzających do jak najszybszej likwidacji przedsiębiorcy, z zachowaniem praw wierzycieli.
Jednym z ważniejszych założeń dyrektywy jest kwestia umorzenia długów przedsiębiorcy. Państwa członkowskie mają zagwarantować niewypłacalnym przedsiębiorcom dostęp do co najmniej jednego rodzaju postępowania, które może prowadzić do całkowitego umorzenia długów.
Założenia dyrektywy w dużej części realizowane są przez przepisy polskie w obecnym kształcie. Mimo to konieczne jest szczegółowe dostosowanie krajowych regulacji. Dlatego też powstał rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo restrukturyzacyjne oraz ustawy – Prawo upadłościowe (UC43).
Od kiedy zmiany w prawie upadłościowym i restrukturyzacyjnym?
Rządowy projekt nowelizacji prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego został opublikowany 18 października 2024 roku. Przeszedł już konsultacje publiczne. Następnie został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Legislacyjną, która opowiedziała się za poddaniem go dalszym etapom rządowego procesu legislacyjnego, z sugestią rozważenia zaproponowanych uwag.
Prace nad ostatecznym kształtem nowych przepisów trwają. Nie wiadomo, kiedy projekt trafi do Sejmu, jednak planowane przyjęcie nowelizacji przewidywane jest na 2025 rok.
Najważniejsze zmiany w prawie upadłościowym i restrukturyzacyjnym. Rządowy projekt ustawy
Nowelizacja prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego obejmuje szereg ważnych zmian. Prawdopodobnie wpłyną one znacznie na procesy restrukturyzacyjne oraz na sytuację przedsiębiorstw, które mierzą się z problemami finansowymi.
- Rozszerzenie katalogu dokumentów dołączanych przez dłużnika do wniosku o otwarcie postępowania upadłościowego
- Modyfikacja mechanizmu zatwierdzania układu z wierzycielami
- Wprowadzenie tzw. testu zaspokojenia
Ma on na celu ocenę, czy proponowany plan restrukturyzacyjny zapewnia wierzycielom lepsze zaspokojenie ich roszczeń w porównaniu z ewentualnym postępowaniem upadłościowym. Narzędzie to ma chronić interesy wierzycieli i zapewnić, że restrukturyzacja jest dla nich korzystniejsza niż upadłość dłużnika.
- Jednolite uregulowanie wstrzymania indywidualnych czynności egzekucyjnych wobec dłużnika
- Doprecyzowanie:
- zasad uwzględniania przez sąd dowodu z opinii biegłego w postępowaniu restrukturyzacyjnym,
- ochrony nowego oraz przejściowego finansowania dłużnika w toku postępowania restrukturyzacyjnego.
- Wzmocnienie ochrony transakcji
Jak przygotować się do zmian w Prawie upadłościowym i restrukturyzacyjnym?
Podczas szkolenia uczestnicy uzyskają także wiedzę:
- jakie są możliwości reakcji wierzyciela na ogłoszenie upadłości i otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego dłużnika,
- jak można wpływać na przebieg postępowania upadłościowego,
- jakie są zasady reagowania na uchybienia w toku postępowań,
- jakie są najczęściej popełniane błędy przez wierzycieli oraz sposoby ich uniknięcia,
- o planowanych zmianach w prawie upadłościowym oraz nowym prawie restrukturyzacyjnym.
Serdecznie zapraszamy do zapisów!