
Sytuacja w budownictwie. Prognozy dla branży budowlanej na 2025 rok i kolejne lata
Rok 2024 przyniósł polskiemu sektorowi budowlanemu problemy, które zmusiły firmy do adaptacji i poszukiwania nowych rozwiązań.
Jakie wyzwania i szanse czekają sektor budowlany w nadchodzących latach? Czy po trudnym 2024 roku nastąpi odbicie? Jakie innowacje i trendy będą kształtować przyszłość budownictwa? Sprawdzamy prognozy na 2025 rok i kolejne lata.
Z tego artykułu dowiesz się:
- jak wyglądała sytuacja w budownictwie w 2024 roku
- jakie są prognozy na kolejne lata,
- jakie innowacje i technologie zdominują branżę budowlaną,
- jakie zmiany związane ze zrównoważonym rozwojem czekają budownictwo,
- jak sektor budowlany przygotowuje się na nadchodzące zmiany.
Sytuacja w budownictwie w 2024 roku i prognozy na kolejne lata
2024 rok nie należał do łatwych dla branży budowlanej. Wysokie stopy procentowe, rosnące ceny surowców oraz niepewna sytuacja geopolityczna sprawiły, że wiele firm zmagało się z trudnościami. Kluczowe znaczenie miało także opóźnienie w wypłacie środków unijnych z KPO, które miały stanowić impuls do wzrostu.
Według danych GUS produkcja budowlano-montażowa zrealizowana w grudniu 2024 r. przez przedsiębiorstwa budowlane o liczbie pracowników powyżej 9 osób była niższa o 8% w porównaniu z analogicznym okresem 2023 roku.
Prognozy ekspertów na kolejne lata dają jednak powody do optymizmu – po okresie stagnacji rynek budowlany ma szansę na odbicie. Według analityków Spectis: po słabym dla branży 2024 r., lata 2025-2026 powinny być dużo lepszym okresem dla firm budowlanych, a tempo przyrostu wartości rynku będzie wyraźnie przewyższać poziom inflacji w budownictwie. Wartość sektora w 2026 roku może przekroczyć 400 mld zł, co będzie najwyższym wynikiem w historii.
Przyszłość branży budowlanej – innowacje i nowoczesne technologie
Rozwój nowoczesnych technologii i wykorzystywanie ich do optymalizacji pracy zmienia oblicze całego sektora. Pozwalają one budować szybciej, bardziej efektywnie i ekologicznie. Cyfryzacja procesu budowlano-inwestycyjnego jest także efektem wymogów prawnych.
Automatyzacja i robotyzacja budownictwa
Jednym z głównych trendów w branży jest automatyzacja procesów budowlanych. Roboty i maszyny sterowane cyfrowo przyspieszają realizację projektów i zmniejszają koszty pracy.
Przykładem jest wykorzystanie:
- Drukarek 3D, które pozwalają na szybkie i precyzyjne tworzenie elementów konstrukcyjnych. Druk 3D może skrócić czas budowy nawet o 50%.
- Robotów murarskich, które mogą układać cegły czy bloczki betonowe znacznie szybciej i dokładniej niż człowiek.
- Autonomicznych maszyn budowlanych, takich jak koparki czy spycharki sterowane algorytmami sztucznej inteligencji, które poprawiają efektywność prac ziemnych.
Budownictwo modułowe i prefabrykacja
Duże znaczenie zyskują także prefabrykacja i budownictwo modułowe. Gotowe elementy budynków są produkowane w fabrykach i montowane na placu budowy. Pozwala to:
- skracać czas budowy,
- zmniejszać ilość odpadów budowlanych,
- obniżać koszty logistyczne i robocizny.
Trend ten jest szczególnie widoczny w budownictwie mieszkaniowym, hotelowym oraz w infrastrukturze publicznej. Przykładem są modułowe szpitale czy osiedla mieszkalne budowane w ekspresowym tempie.
Cyfryzacja i BIM
Nowoczesne technologie informatyczne odgrywają ważną rolę także w zarządzaniu projektami budowlanymi. Programy typu BIM (Building Information Modeling) umożliwiają tworzenie cyfrowych modeli budynków. Uwzględniają wszystkie aspekty inwestycji, w tym konstrukcję, instalacje, a nawet harmonogram prac.
BIM zapewnia precyzyjne planowanie i redukcję błędów, lepszą koordynację między różnymi zespołami projektowymi, a także efektywne zarządzanie kosztami i materiałami.
Firmy coraz częściej łączą BIM z technologiami VR (wirtualna rzeczywistość) oraz AR (rozszerzona rzeczywistość). Ułatwia to wizualizację projektów i prowadzenie inspekcji budowlanych.
Internet Rzeczy (IoT) i sztuczna inteligencja (AI) w budownictwie
Inteligentne czujniki i analiza danych zmieniają sposób zarządzania budowami oraz użytkowania budynków.
Sztuczną inteligencję w budownictwie stosuje się m.in. do:
- monitoringu stanu konstrukcji – czujniki mogą wykrywać wibracje, wilgotność czy pęknięcia w konstrukcjach,
- optymalizacji procesów logistycznych – systemy AI analizują dostawy materiałów i planują ich efektywne wykorzystanie,
- predykcja awarii – algorytmy przewidują zużycie elementów konstrukcyjnych i ostrzegają przed koniecznością remontu.
Wykorzystanie systemów informatycznych
Cyfryzacja procesu budowlanego jest również wynikiem zmian przepisów w polskim systemie prawnym.
Przepisy regulują między innymi konieczność korzystania z systemów informatycznych:
- Elektroniczny Dziennik Budowy (EDB),
- Cyfrowa Książka Obiektu Budowlanego (c-KOB),
- System do Obsługi Postępowań Administracyjnych w Budownictwie (SOPAB).
Wprowadzenie tych systemów ma na celu usprawnienie komunikacji między inwestorami, wykonawcami i organami nadzoru budowlanego, a także zwiększenie transparentności procesu inwestycyjnego.
Zrównoważony rozwój – zielone trendy na horyzoncie
Zrównoważony rozwój w budownictwie przestaje być jedynie trendem. Jest z jednej strony wynikiem unijnych wymogów prawnych (Europejski Zielony Ład), z drugiej – oczekiwań partnerów, inwestorów i klientów.
Z informacji Komisji Europejskiej wynika, że:
- ok. 40% energii zużywanej w UE jest wykorzystywane w budynkach,
- ok. 1/3 emisji gazów cieplarnianych związanych z energią w UE pochodzi z budynków.
Sektor budowlany stoi więc przed ogromnym wyzwaniem transformacji w kierunku bardziej ekologicznych technologii i materiałów.
Zielone technologie obejmują m.in.:
- Budynki pasywne i zeroemisyjne – wykorzystujące odnawialne źródła energii (OZE), takie jak fotowoltaika i pompy ciepła.
- Nowoczesne materiały budowlane – beton niskoemisyjny, inteligentne szkło, izolacje na bazie materiałów naturalnych (np. konopie, wełna owcza).
- Systemy zarządzania energią w budynkach – inteligentne sieci energetyczne pozwalające optymalizować zużycie prądu i ciepła.
Zielone certyfikaty
Coraz większą rolę na rynku budowlanym odgrywają systemy certyfikacji budynków, które potwierdzają spełnienie zielonych wymogów. Są to m.in.:
- LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) – międzynarodowy standard promujący energooszczędne i zrównoważone budownictwo.
- BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) – europejski system oceny ekologicznej budynków.
- DGNB (Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen) – niemiecki standard uwzględniający cały cykl życia budynku, od projektu po recykling.
Jakie wyzwania czekają budownictwo w nadchodzących latach?
Mimo optymistycznych prognoz sektor budowlany nie jest wolny od potencjalnych zagrożeń. Do głównych wyzwań należą:
-
Niedobór pracowników — starzenie się kadry oraz brak wykwalifikowanych specjalistów może prowadzić do opóźnień w realizacji inwestycji.
-
Rosnące koszty surowców — wysokie ceny cementu, stali i innych materiałów budowlanych mogą wpływać na opłacalność projektów.
-
Niepewność inwestycyjna — sytuacja geopolityczna oraz decyzje dotyczące polityki fiskalnej mogą zmniejszać skłonność inwestorów do podejmowania nowych przedsięwzięć.
-
Uzależnienie od megainwestycji — duże projekty infrastrukturalne będą napędzać branżę, ale ich opóźnienia mogą hamować rozwój mniejszych firm.
-
Konieczność dostosowania się do nowych regulacji prawnych związanych z ESG — firmy, które nie nadążą za tymi zmianami, mogą napotkać trudności w realizacji inwestycji oraz pozyskiwaniu nowych kontraktów.
Wpływ innowacji na rynek pracy
Wprowadzenie nowych technologii w budownictwie będzie miało duży wpływ na rynek pracy.
Z jednej strony zmniejszy się prawdopodobnie zapotrzebowanie na pracowników fizycznych, z drugiej – zwiększy popyt na specjalistów IT, inżynierów robotyki i ekspertów od analizy danych.
Jak sektor budowlany przygotowuje się na nadchodzące zmiany?
Sytuacja w budownictwie, choć stabilna, wymaga od firm dużej elastyczności i zdobywania kolejnych kompetencji przez ich pracowników.
Aby sprostać wyzwaniom, firmy budowlane już inwestują w rozwój kompetencji swoich pracowników oraz wdrażają nowoczesne technologie. Wzrost znaczenia zrównoważonego rozwoju oraz digitalizacji procesów wymaga od przedsiębiorstw gotowości do zmian.
Eksperckie wsparcie w powyższych obszarach otrzymają Państwo na szkoleniach z Prawa budowlanego i procesu inwestycyjnego w J.G. Training.
Równie ważne jest efektywne zarządzanie funduszami unijnymi. Choć środki z KPO stanowią ogromną szansę, ich wykorzystanie wymaga sprawnych procedur oraz współpracy pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym.
Mimo licznych wyzwań, przed którymi stoi branża budowlana, perspektywy na nadchodzące lata są obiecujące. Kluczem do sukcesu będzie adaptacja do zmieniających się warunków rynkowych oraz inwestycje w innowacje i zrównoważony rozwój.