Wody Polskie do likwidacji? Co oznaczają planowane zmiany w zarządzaniu wodami?
Dyskusja o reformie gospodarki wodnej nabiera tempa. Zespół doradczy przy Ministerstwie Infrastruktury zaprezentował raport roboczy z rekomendacją zakończenia działalności PGW Wody Polskie i docelowego powołania Krajowej Administracji Wodnej.
Równolegle wiceminister Przemysław Koperski zapowiada decentralizację i rozdzielenie kompetencji, a w przestrzeni publicznej pojawiają się głosy, by zmiany miały charakter ewolucyjny, z utrzymaniem logiki zarządzania zlewniowego. Przeczytaj, co to oznacza w praktyce.
Z tego artykułu dowiesz się:
- czy planowana jest likwidacja Wód Polskich,
- jakie zmiany są planowane w systemie wodnym,
- co się zmieni w kwestii finansowania obszaru wodnego w Polsce,
- gdzie szukać informacji o zmianach.
Wody Polskie do likwidacji – dlaczego?
Na posiedzeniu Zespołu doradczego Ministerstwa Infrastruktury zaprezentowano raport z prac i zasygnalizowano potrzebę odejścia od dotychczasowego modelu opartego na strukturze PGW Wody Polskie.
Wiceminister Przemysław Koperski podkreślił w rozmowie radiowej, że „ten rozdział należy zamknąć”. Wskazał też, że błędy konstrukcyjne reformy z lat 2017-2018 oraz niedostateczne finansowanie uzasadniają przebudowę systemu. Kierunek? Decentralizacja, przywracanie kompetencji bliżej mieszkańców oraz długofalowe planowanie.
Co politycznie i organizacyjnie jest dziś „na stole”?
-
Rekomendacja zakończenia działalności Wód Polskich i powołanie Krajowej Administracji Wodnej jako centralnego koordynatora.
-
Decentralizacja – przekazanie części zadań samorządom oraz rozdzielenie warstwy administracyjnej od inwestycyjno-zarządczej. Większy udział samorządów w planowaniu, finansowaniu i wykonywaniu zadań.
-
Operacyjne zarządzanie w oparciu o dwa główne zarządy dorzeczy: Wisły i Odry – łatwiejsza koordynacja działań przeciwpowodziowych i suszowych.
-
Prace nad odrębną ustawą taryfową oraz przygotowanie zespołu eksperckiego do uszczegółowienia założeń ustawowych.
Nowa architektura – jak ma działać system wodny po zmianie?
Zespół doradczy wskazał na potrzebę klarownego podziału ról między poziomem centralnym, dorzeczami i samorządami.
Centralny ośrodek (KAW) koordynowałby politykę, standardy i nadzór. Warstwa operacyjna „zeszłaby” bliżej zlewni i regionów.
Dla gmin, spółek wod-kan czy inwestorów oznacza to krótsze ścieżki decyzyjne, ale też konieczność lepszego przygotowania danych i projektów w logice zlewniowej.
Co z taryfami i finansowaniem?
Kwestie taryfowe mają być ujęte w osobnej ustawie. Zasygnalizowano równoległe prace legislacyjne i powołanie zespołu eksperckiego. Jednocześnie w debacie mocno wybrzmiewa potrzeba wieloletniego planowania nakładów i stabilnych źródeł finansowania inwestycji wodnych.
|
Głos praktyków – usprawnienie zamiast rewolucji?
W debacie publicznej padają argumenty, by zmiany były konsekwentne, ale ewolucyjne, z utrzymaniem modelu zlewniowego i wzmocnieniem współpracy z samorządami.
Prezes Wód Polskich, Mateusz Balcerowicz, w rozmowie z DGP podkreśla, że nie dąży do likwidacji tej instytucji, lecz do jej usprawnienia. Potwierdza, że gospodarka wodna wymaga poprawy na każdym poziomie – lokalnym, regionalnym i centralnym. Współpraca z JST już przynosi efekty (m.in. w działaniach po powodzi z września 2024 r.).
„Kluczowe obszary wymagające zmian to m.in. decentralizacja – przekazanie części zadań samorządom – oraz poprawa efektywności finansowania, w tym przejście na model wieloletni”.
Co dalej – harmonogram i punkty kontrolne
Raport zespołu Mininsterstwa Infrastruktury jest punktem wyjścia. Planowane są prace nad uszczegółowieniem rozwiązań, powołaniem zespołu eksperckiego oraz osobną ścieżką dla taryf. Po stronie rządowej deklarowana jest decentralizacja, wzmocnienie planowania wieloletniego i rozdział ról.
Po Twojej stronie – warto śledzić publikację projektów ustaw, bo to one przesądzą o trybie przekazywania kompetencji i finansowania.
|
Wody Polskie do likwidacji czy uporządkowanej przebudowy?
Główne kierunki planowanej reformy to decentralizację z nowym koordynatorem centralnym (Krajowa Administracja Wodna), wzmocnienie dorzeczy (Wisła/Odra), rozdzielenie funkcji i wieloletnie finansowanie – przy zachowaniu logiki zlewniowej i stopniowym wdrażaniu zmian.
Czy Wody Polskie zostaną zlikwidowane? Tego jeszcze nie wiadomo. Jeśli jednak zarządzasz inwestycjami, taryfami lub eksploatacją, przygotuj organizację do pracy w modelu, który przesuwa decyzje bliżej regionów, a krajowemu ośrodkowi zostawia koordynację i standardy. Taka zmiana jest niemal pewna.

