Decyzja środowiskowa (decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach) to dokument, który upoważnia do złożenia wniosku o wydanie tzw. decyzji następczych (m.in. decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, pozwolenia wodnoprawnego, pozwolenia na budowę) dla przedsięwzięć kwalifikowanych jako mogące znacząco oddziaływać na środowisko. W najbliższym czasie planowane są zmiany w zakresie wydawania decyzji środowiskowych – proces ten ma zostać usprawniony. Kiedy czekają nas zmiany i jak się do nich przygotować?
Przeczytaj:
- Kiedy nastąpią zmiany w ustawie OOŚ?
- Jakie jest cel zmian wprowadzanych przez ustawę usprawniającą?
- Jakie akty prawne zmienia ustawa usprawniająca?
- Jakie zmiany w ustawie OOŚ wprowadza ustawa usprawniająca?
- Jak przygotować się do zmian w ustawie OOŚ?
|
NA TE I INNE PYTANIA ODPOWIEDŹ UZYSKASZ NA SZKOLENIU: |
Od kiedy nowe decyzje środowiskowe – czyli kiedy nastąpią zmiany w ustawie OOŚ? 
Poniżej zebraliśmy ważne daty dotyczące zmian w zakresie oceny oddziaływania na środowisko i wydawania decyzji środowiskowych.
- 9 maja 2022 roku Rządowe Centrum Legislacji opublikowało Projekt ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten nazywany jest ustawą usprawniającą.
- 18 maja 2022 roku przekazano jego treść do opiniowania.
- 14 lipca 2022 roku opublikowano stanowiska zgłoszone w ramach konsultacji publicznych. Przekazały je liczne podmioty, takie jak Polskie Elektrownie Jądrowe, PGE, PGNiG, WWF. Do uwag powinien odnieść się wnioskodawca, a następnie projekt czeka jeszcze droga przez poszczególne komisje rządowe, notyfikacja, by na końcu trafił do Sejmu RP.
- 20 września 2022 roku na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawiły się uwagi zgłoszone m.in. przez Urzędy Wojewódzkie, GDDKiA, czy GUNB.
- Po przejściu przez poszczególne komitety, w styczniu i lutym 2023 roku opublikowano opinie i raporty Komisji Prawniczej na temat projektu, zaś 28 marca 2023 - protokół ustaleń z posiedzenia Rady Ministrów.
- 23.05.2023 ustawa została skierowana do Sejmu.
- Kiedy wejdzie w życie ustawa usprawniająca? Tego jeszcze nie wiadomo. Warto jednak już teraz prześledzić planowane zmiany.
Jakie jest cel zmian wprowadzanych przez ustawę usprawniającą?
Decyzja środowiskowa ma na celu ustalenie, jak przeprowadzić inwestycję, by zminimalizować jej negatywne oddziaływanie na środowisko. Obecnie proces uzyskania decyzji środowiskowej jest dość skomplikowany i nie w każdym punkcie precyzyjny.
Jak sama nazwa – ustawa usprawniająca – wskazuje, w uzasadnieniu planowanych zmian czytamy, że mają one na celu „usprawnienie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz usprawnienie przygotowania i realizacji inwestycji, w szczególności inwestycji liniowych w zakresie inwestycji drogowych, kolejowych, wodnych i przeciwpowodziowych.”
Nowe uregulowania prawne mają być odpowiedzią na problemy interpretacyjne dotychczasowych przepisów. Wypracowano je na podstawie oceny funkcjonowania obecnie obowiązujących przepisów oraz na podstawie zgłaszanych uwag.
Jakie akty prawne zmienia ustawa usprawniająca?
Aby dokonać procesów usprawniających ustawodawca uznał, że konieczne są zmiany w kilku aktach prawnych. Największe zmiany dotyczą:
- ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (nazywanej ustawą OOŚ)
Pomniejsze modyfikacje obejmą także:
- ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny
- ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska
- ustawę z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
- ustawę z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym
- ustawę z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tzw. specustawa drogowa)
- ustawę z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych
- ustawę z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne
W zakresie decyzji środowiskowych istotne są przede wszystkim zmiany dotyczące ustawy OOŚ.
Jakie zmiany w ustawie OOŚ wprowadza ustawa usprawniająca?
Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany, które ma wprowadzić ustawa usprawniająca.
- Przepis o prognozie oddziaływania na środowisko ma zostać doprecyzowany. Wymagane będzie zarówno uzgadnianie zakresu, jak i stopnia szczegółowości informacji.
- Ustawa ma zawierać definicję „zamierzenia budowlanego”. Ma ona na celu doprecyzowanie pojęcia „przedsięwzięcie”. Rozwieje to wątpliwości, jaki zakres działań powinien być traktowany jako przedsięwzięcie.
- W sytuacji, gdy dla projektu dokumentu prowadzona jest strategiczna ocena oddziaływania na środowisko niezbędna dokumentacja sprawy ma obejmować prognozę oddziaływania na środowisko.
- W przypadku wystąpienia z wnioskiem o uzgodnienie odstąpienia od strategicznej oceny oddziaływania na środowisko ustawa ma nakładać na organ opracowujący projekt dokumentu obowiązek załączenia również projektu dokumentu lub założeń do tego projektu.
- Ustawa ma doprecyzować brak konieczności przedstawiania propozycji zakresu i stopnia szczegółowości prognozy przez organ opracowujący projekt dokumentu.
- Ustawa ma wprowadzić 30-dniowy termin dla regionalnej dyrekcji ochrony środowiska na analizę dokumentacji (projektu dokumentu oraz prognozy oddziaływania na środowisko), wydanie opinii i przekazanie ewentualnych uwag.
- Ustalone mają zostać przepisy dotyczące obowiązku przeprowadzenia analizy zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (jeżeli został uchwalony na początkowym etapie postępowania). Obowiązek ten spoczywać będzie na organie właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
- W projekcie zaproponowano wyliczenie oraz skrót „inwestycje strategiczne” na określenie przedsięwzięć, w przypadku których w postępowaniu w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie przedkłada się miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i nie bada ich lokalizacji z ustaleniami tego planu.
- Planowane zmiany zakładają, że wyniki inwentaryzacji przyrodniczej powinny być obowiązkowo składane zarówno w formie opisowej, jak i kartograficznej. Ułatwi to analizę przestrzenną położenia inwestycji, lokalizacji siedlisk zwierząt i roślin względem obszarów chronionych oraz weryfikację przedłożonego raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.
- Planowana nowelizacja zakłada, że raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien zawierać opis rozsądnych rozwiązań alternatywnych rozważanych przez wykonawcę. Każdy z zaproponowanych wariantów powinien być opisany przez inwestora pod kątem jego wpływu na środowisko, a wariant wybrany do realizacji powinien być uzasadniony.
- Projekt zakłada przeniesienie na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta uprawnień dotyczących wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w przypadku zmiany lasu, niestanowiącego własności Skarbu Państwa, na użytek rolny. Zmiana ta ma odciążyć regionalne dyrekcje ochrony środowiska.
- Ustawa ma doprecyzować kompetencje RDOŚ dotyczące wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji liniowych. W zakresie obowiązków RDOŚ mają znaleźć się jedynie inwestycje kolejowe realizowane przez zarządców infrastruktury kolejowej w charakterze inwestora.
- Planuje się wyeliminowanie odwołań i wniosków o stwierdzenie nieważności decyzji, które wydłużają proces inwestycyjny, poprzez zapewnienie wiążącej mocy postanowień uzgadniających warunki realizacji przedsięwzięcia podlegającego ocenie oddziaływania na środowisko dla organu wydającego decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach.
- Ustawa ma jednoznacznie stwierdzać, że transgraniczna ocena oddziaływania na środowisko może być prowadzona tylko w ramach oceny oddziaływania na środowisko – albo na etapie postępowania zmierzającego do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, albo na etapie postępowania zmierzającego do wydania jednego z wyliczonych w tym przepisie zezwoleń inwestycyjnych.
- Nowelizacja zakłada, że w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przeprowadza się postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania.
- Planowane jest także dostosowanie zakresu konsultacji oraz słownictwa do Protokołu w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko do Konwencji EKG ONZ o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym sporządzonej w Espoo w 1991 r. i dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.
- Projekt ma także na celu podkreślenie, że przekazanie przyjętego dokumentu wraz z tłumaczeniami jest konieczne niezwłocznie po jego przyjęciu. Jest to szczególnie istotne w przypadku możliwości zastosowania środków zaskarżenia wynikających z regulacji prawnych dotyczących poszczególnych rodzajów dokumentów.
- Nowelizacja rozszerza przesłanki do wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej na etap eksploatacji/użytkowania przedsięwzięcia i związane z nim warunki.
Jak przygotować się do zmian w ustawie OOŚ?
Należy podkreślić, że planowane w nowelizacji zmiany są projektem, który może ulec zmianie na dalszym etapie procesu legislacyjnego. Jak pokazuje praktyka, prawdopodobnie wiele z nich wejdzie jednak w życie w niezmienionej formie. O planowanych zmianach i ich wpływie na przygotowywanie karty informacyjnej przedsięwzięcia i raportu OOŚ powiemy na szkoleniu:
