Jak przygotować sprawozdanie CBAM?
12.02.2024

Jak złożyć sprawozdanie CBAM? Wyjaśniamy, czym jest podatek węglowy CBAM i kogo dotyczy

1 października 2023 r. wszedł w życie graniczny podatek węglowy CBAM, nakładany na importowane towary wysokoemisyjne, pochodzące z krajów spoza UE. Przeczytaj, jakie towary są nim objęte oraz kogo dotyczy obowiązek sprawozdawczości w zakresie CBM. 

Z tego artykułu dowiesz się:

  • co to jest podatek CBAM,
  • do kiedy trzeba złożyć raport CBAM,
  • kogo dotyczy sprawozdanie CBAM w okresie przejściowym,
  • jakie towary objęte są CBAM,
  • jak złożyć sprawozdanie CBAM,
  • jak przygotować się do nowych obowiązków w zakresie CBAM.

Czym jest podatek węglowy CBAM?Do kiedy należy złożyć sprawozdanie CBAM?

Graniczny podatek węglowy CBAM (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism) to kolejny instrument Unii Europejskiej, służący do walki ze zmianami klimatycznymi. Celem jego wprowadzenia jest ochrona środowiska poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Z upływem czasu CBAM zastąpi bezpłatne uprawnienia, przyznawane w ramach unijnego systemu handlu, uprawnieniami do emisji (ETS). 

Podatek CBAM dotyczy obecnie importu żeliwa, stali, aluminium, cementu, nawozów, wodoru oraz energii elektrycznej.

CBAM – przepisy

Działanie i raportowanie CBAM określone jest przez Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2023/1773 z dnia 17 sierpnia 2023 r., ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 w odniesieniu do obowiązków sprawozdawczych do celów mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 w okresie przejściowym.

 


Do kiedy trzeba złożyć raport CBAM?

Przepisy dotyczące CBAM przewidują dwa etapy wejścia w życie tych regulacji:

  1. Okres przejściowy (od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2025 r.)

Na tym etapie importerzy są zobowiązani do składania kwartalnych raportów o emisjach wbudowanych (tzw. sprawozdanie CBAM składane za pomocą rejestru przejściowego CBAM) oraz do współpracy z organami podatkowymi.

  • Sprawozdania należy składać w terminach do: 31 stycznia, 30 kwietnia, 31 lipca, 31 października.
  • Uwaga! Termin składania pierwszych sprawozdań o emisjach wbudowanych (pierwotnie 31 stycznia 2024) został przedłużony. Komisja Europejska poinformowała, że 1 lutego w rejestrze przejściowym została udostępniona funkcja: „request delayed submission” (wniosek o złożenie sprawozdania po terminie), która daje dodatkowe 30 dni na złożenie raportu CBAM.
  • Na stronie KOBiZE czytamy, że: Zgłaszający musi przedstawić Komisji Europejskiej za pośrednictwem przejściowego rejestru CBAM sprawozdanie CBAM za każdy kwartał, zaczynając od IV kwartału 2023 r., do końca roku 2025, nie później niż miesiąc po zakończeniu danego kwartału.
  1. Okres od 1 stycznia 2026 roku

Na tym etapie zaplanowane jest pełne wdrożenie CBAM. Od tego terminu importerzy będą zobowiązani do uiszczania opłat za emisje wbudowaneskładania rocznych raportów w tym zakresie.

Zapraszamy na szkolenie z podatku CBAM.

Kogo dotyczy sprawozdanie CBAM w okresie przejściowym

Za złożenie kwartalnych raportów CBAM odpowiedzialni będą importerzy lub pośredni przedstawiciele celni. Na stronie KOBiZE możemy przeczytać, że zasadniczo zgłaszającym jest „importer”. W praktyce jednak istnieją różne opcje w zależności od osoby składającej zgłoszenie celne.

Importerzy mogą delegować swoje obowiązki. Zgodnie z art. 2 ust. 1 rozp. wykonawczego 2023/1773 zgłaszającym, objętym obowiązkiem sprawozdawczym, może być:

  • importer, składający zgłoszenie celne do dopuszczenia towarów do obrotu we własnym imieniu i na własny rachunek,
  • osoba posiadająca pozwolenie na złożenie zgłoszenia celnego, o którym mowa w art. 182 ust. 1 UKC (unijnego kodeksu celnego), która zgłasza przywóz towarów,
  • lub pośredni przedstawiciel celny, jeśli zgłoszenie celne składa pośredni przedstawiciel celny, wyznaczony zgodnie z art. 18 UKC, w przypadku gdy importer ma siedzibę poza UE albo gdy pośredni przedstawiciel celny zgodził się na wypełnienie obowiązków sprawozdawczych zgodnie z art. 32 rozporządzenia w sprawie CBAM.

Jakie towary objęte są raportowaniem CBAM

Podatek CBAM ma zostać nałożony na produkty przywożone do Unii Europejskiej, których wytwarzanie powiązanie jest z wysoką emisją dwutlenku węgla. Jego celem jest ograniczenie importu na obszar celny UE towarów wytwarzanych poza Unią (czyli z krajów, w których nie ma takich przepisów).

Towary objęte raportowaniem CBAM podane są w załączniku I do rozporządzenia 2023/956. W okresie przejściowym podatek węglowy CBAM dotyczy importu:

  • żelaza i stali,
  • aluminium,
  • cementu,
  • nawozów,
  • wodoru,
  • energii elektrycznej.

Zakres tych towarów wraz z upływem czasu ma się rozszerzać.

Kogo dotyczy podaten CBAM i sprawozdania?Komisja Europejska w swoim rozporządzeniu stosuje kody CN (Nomenklatury Scalonej), za pomocą których identyfikuje poszczególne produkty. Aby więc dokładnie ustalić towary, które objęte są podatkiem węglowym CBAM, należy składaną dokumentację celną porównać z unijnym rozporządzeniem.

Ponadto art. 23 rozporządzenia 1186/2009 określa, że z należności celnych zwolnione są przesyłki zawierające towary o niewielkiej wartości (ich rzeczywista wartość nie przekracza 150 euro na przesyłkę).

Jak złożyć sprawozdanie CBAM

W okresie przejściowym raporty składa się w rejestrze przejściowym CBAM, wyłącznie w formie elektronicznej. Szczegółowe informacje dotyczące danych przekazywanych w takim raporcie można znaleźć w załączniku I rozporządzenia 2023/1773. Weryfikacją sprawozdań będzie zajmował się Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE), który pełni funkcje organu właściwego dla CBAM w Polsce.

Według art. 35 rozporządzenia 2023/956 sprawozdanie CBAM zawiera:

  • całkowitą ilość każdego rodzaju towarów,
  • rzeczywisty całkowity poziom emisji wbudowanych,
  • całkowite emisje pośrednie,
  • opłatę emisyjną należną w państwie pochodzenia za emisje wbudowane w towary przywożone, z uwzględnieniem rabatów lub innej dostępnej formy rekompensaty.

Niewywiązanie się z nowych przepisów może skutkować nałożeniem kar pieniężnych. Ich wysokość wynosi od 10 do 50 euro za tonę niezgłoszonych emisji. Oprócz sankcji finansowych zastosowane mogą zostać kary wdrożone przez organy krajowe (np. blokada towarów).

Jak przygotować się do nowych obowiązków w zakresie CBAM

By lepiej zrozumieć mechanizmy działania i raportowania CBAM w fazie przejściowej oraz sprawniej dostosować się do nowych przepisów, zapraszamy na szkolenie, na którym dowiesz się, jak poprawnie przygotować raport CBAM:

Zapraszamy na szkolenie z podatku CBAM.

Na szkoleniu będzie możliwość zadawania pytań, prowadzenia dyskusji i omówienia wątpliwości dotyczących tego, jak zastosować nowe przepisy w praktyce.