Zawartość dokumentacji ADR. List przewozowy i inne dokumenty
Podczas transportu materiałów niebezpiecznych kierowca zobowiązany jest do posiadania w pojeździe odpowiedniej dokumentacji ADR. Jej zawartość ściśle określają zapisy w umowie ADR. Wymogi dotyczące treści dokumentów muszą być znane każdemu uczestnikowi tego transportu: nadawcy, załadowcy i rozładowcy, przewoźnikowi i kierowcy.
Sprawdź, z jakich elementów powinien składać się prawidłowo sporządzony list przewozowy ADR i jakie jeszcze dokumenty muszą znajdować się w pojeździe transportującym materiały niebezpieczne.
Z tego artykułu dowiesz się:
- co to jest umowa ADR,
- z jakich elementów składa się list przewozowy ADR,
- co wchodzi w skład dokumentacji ADR,
- gdzie można zwrócić się w razie wątpliwości odnośnie do dokumentacji ADR.
Co to jest umowa ADR?
Umowa ADR reguluje bezpieczeństwo w transporcie drogowym towarów niebezpiecznych. Jest to międzynarodowa konwencja sporządzona w 1957 roku (ratyfikowana przez Polskę w 1975 roku). Jej przepisy nowelizowane są w dwuletnim cyklu – aktualna każda wersja polska jest publikowana w Dzienniku Ustaw. Reguluje ona między innymi kwestie związane z dokumentacją ADR, niezbędną przy przewozie materiałów niebezpiecznych.
30 czerwca 2023 skończył się okres przejściowy, pozwalający na stosowanie poprzedniej umowy ADR. Od początku lipca 2023 obowiązkowo należy stosować umowę ADR 2023-2025. Będzie ona obowiązywać maksymalnie do 30 czerwca 2025 roku.
List przewozowy ADR – elementy
Jedną z ważniejszych kwestii, które należy mieć na uwadze przy przewożeniu materiałów niebezpiecznych, jest odpowiednie sporządzenie dokumentacji transportowej. Do jej sporządzenia zobowiązany jest nadawca, a kierowcy przekazuje ją zazwyczaj załadowca. Z kolei kierowca ma obowiązek zweryfikować jej treść. W skład dokumentacji ADR wchodzi m.in. list przewozowy ADR, w którym musi znaleźć się szereg kluczowych informacji.
Dokumentu transportowego ADR nie trzeba przygotowywać według ściśle określonego wzoru – istotna jest jego zawartość. Może być sporządzony w formie dokumentu CMR czy faktury. Najważniejsze, by w jego zapisach znalazły się odpowiednie dane:
- nazwa i adres podmiotu nadającego,
- nazwa i adres podmiotu odbierającego,
- opis ładunku.
Trzeci element – opis ładunku – musi zawierać informacje, które szczegółowo określają przewożony materiał. Są to:
- Czterocyfrowy numer UN poprzedzony literami „UN”, np. UN 1202.
- Pozwala na identyfikację materiału. W stosownych przypadkach ten sam numer musi figurować na pomarańczowej tablicy umieszczonej bezpośrednio na pojeździe.
- Prawidłowa nazwa przewozowa towaru, np. PALIWO LOTNICZE DO SILNIKÓW TURBINOWYCH.
- Nazwa musi być zapisana wielkimi literami i zgadzać się z numerem UN. Jeśli transport odbywa się na terenie Polski, nazwę wystarczy zapisać po polsku. Jeśli jednak przewóz jest międzynarodowy, to dokument przewozowy musi zostać przygotowany zarówno w języku nadawcy, jak i w jednym z trzech języków ADR (po angielsku, niemiecku lub francusku).
- Numery wzorów nalepek ostrzegawczych.
- Grupa pakowania, np. PG II.
- Grupy pakowania są trzy i wskazują na stopień zagrożenia, jaki wiąże się z danym towarem. Określa się ją, o ile została przypisana danemu materiałowi.
- Liczba i określenie sztuk przesyłki, np. 10 bębnów po 200 l – 2000 l.
- Jeśli przewożony materiał znajduje się w opakowaniach, należy dokładnie określić ich rodzaj i ilość towaru. Informacji tej nie podaje się w przypadku transportu w cysternach albo luzem.
- Całkowita ilość każdego z towarów niebezpiecznych, mających odrębny numer UN, odrębną prawidłową nazwę przewozową lub odrębną grupę pakowania.
- Jeśli w transporcie znajdują się inne materiały niebezpieczne, różniące się od siebie np. numerem UN, należy wszystkie je opisać w dokumencie oraz podać ich ilość (masę netto, brutto albo objętość).
- Kod ograniczeń przewozu przez tunele, np. (D/E).
- Tunele dzielą się na 5 kategorii. Każda z nich wiąże się z innymi ograniczeniami przy transporcie towarów ADR. Kod ograniczeń (podany wielkimi literami w nawiasie) wpisuje się w dokumencie przewozowym zawsze, nawet jeśli planowana trasa nie będzie przebiegać przez tunele.
Wymienione powyżej elementy stanowią standardowy wzór, którego nie może zabraknąć w dokumencie ADR. Przy niektórych towarach niebezpiecznych konieczne jest jednak zamieszczenie dodatkowych zapisów, jak na przykład informacja o zagrożeniu środowiskowym. W przypadku przewożenia takich materiałów w liście przewozowym należy umieścić informacje uzupełniające, które wynikają z przepisów szczególnych.
Pozostała wymagana dokumentacja ADR
Co jeszcze powinno znajdować się w pojeździe transportującym towary niebezpieczne? Listę dokumentów wymaganych w jednostce transportowej określa punkt 8.1.2 umowy ADR. Najważniejsze z nich to:
- Dokument przewozowy – opisany powyżej.
- Instrukcje pisemne dla kierowcy – zawierają informacje dotyczące przewożonego materiału i czynności, które kierowca powinien wykonać w przypadku awarii albo wypadku. Instrukcje należy sporządzić zgodnie ze wzorem znajdującym się w umowie ADR. Muszą one być przechowywane w pojeździe w taki sposób, aby były łatwo dostępne.
- Dokumenty tożsamości wszystkich członków załogi pojazdu.
- Zaświadczenie ADR o przeszkoleniu kierowcy.
- Świadectwo dopuszczenia pojazdu, jeśli obowiązuje.
- Kopia świadectwa dopuszczenia lub zatwierdzenia przez właściwą władzę, jeśli jest ona wymagana na podstawie odpowiednich przepisów określonych w punkcie 8.1.2.2 (c).
Informacje zawarte w dokumentacji ADR (zwłaszcza w instrukcjach pisemnych) umożliwiają podjęcie odpowiedniej reakcji w przypadku zagrożenia, awarii czy wypadku. Są one także przedmiotem kontroli. Dlatego też należy koniecznie pilnować tego, czy w pojeździe znajduje się komplet wszystkich niezbędnych dokumentów.
Dokumentacja ADR – co w razie wątpliwości?
Kierowca ma obowiązek zweryfikować dane zawarte w dokumentacji ADR ze stanem faktycznym. Jeśli w dokumentach znajdują się jakiekolwiek informacje niezgodne z rzeczywistością, powinien zażądać od nadawcy poprawek albo zmiany dokumentu ADR. Także pozostałe osoby zaangażowane w przewóz mają liczne obowiązki z tym związane.
Regulacje prawne wynikające z umowy ADR mogą sprawiać trudności poszczególnym stronom przewozu – nadawcom, przewoźnikom, kierowcom, spedytorom czy pracownikom magazynów. Jeśli chcesz rozwinąć umiejętność tworzenia dokumentacji przewozowej i zdobyć kompleksową wiedzę na temat wymogów prawnych dla transportu ADR, zapraszamy na szkolenie: